Trzebniowska | PDF, plan |
Długość [m] | 70 |
Głębokość [m] | 5 |
Lokalizacja | Trzebniów (Gmina Niegowa), Góra Bukowie |
Stopień trudności | Jaskinia o rozwinięciu poziomym, zwiedzanie bez trudności. |
Opis dojścia
Jaskinia znajduje się w północnym zboczu (jego części wschodniej) wzgórza Bukowie, nazywanym dawniej także „na Bukowym”, 1,5 km na zachód od wsi Trzebniów. Z południowego krańca wsi prowadzi ku zachodowi polna droga. Po około 600 metrach wyprowadza ona na zbocze wzgórza. Duży otwór jaskini, całkowicie zasłonięty hałdą, położony jest wśród skałek w 2/3 wysokości wzgórza. Przed otworem znajduje się rozległy taras, okolony nasypami będącymi pozostałością z okresu eksploatacji szpatu.
Opis jaskini
Otwór jaskini ma kształt poziomego prostokąta, o szerokości 9 m i wysokości do 2,5 m. Bezpośrednio za nim znajduje się rozległa komora. Namulisko zostało tutaj w znacznym stopniu usunięte, w związku z czym w środkowej części komory powstało kilkumetrowe obniżenie. W ścianach są widoczne grube, częściowo wyeksploatowane żyły kalcytu. Sala ta, powyżej 2,5-metrowego progu przechodzi w długi na 15 m, wąski korytarz, mający szerokość około 1 m i wysokość do 2,3 m. Kiedyś były tu piękne nacieki, obecnie są one w znacznym stopniu zwietrzałe i ubrudzone. Występują tu m.in. kopulaste wypływy polew, przechodzące dołem w żebra, różne formy nacieku wełnistego a także przesuszone mleko wapienne. W części końcowej korytarz jest zalany polewami i polami ryżowymi, obecnie nieaktywnymi. W ścianach zachowało się kilka odwiertów górniczych po działalności szpatowców. Spąg jest tutaj skalisty, utworzony ze zniszczonych polew naciekowych.
W początkowej części tego korytarza, tuż pod 2,5-metrowym progiem, na poziomie dna, prowadzi w lewo ciasne przejście do bocznego korytarza. Tworzy go duża komora, o długości 12 m i szerokości do 5 m, oraz 10-metrowy komin. Wysokość sali waha się od 1,5 do 4 m. Na stropie występują ładne, choć przeważnie poobijane stalaktyty. Wysoki komin kryje w górnych, trudniej dostępnych częściach, piękne nacieki, wg Kowalskiego (1951) jedne z najpiękniejszych na terenie Wyżyny. Także obecnie formy naciekowe prezentują się tu okazale, choć sporo jest zniszczonych lub okopconych. Na stropie występuje „las stalaktytów”, na ścianach draperie i polewy, żebra z nacieku wełnistego i niżej pola grzybków. Nacieki są aktywne. W końcowej części korytarza, na stropie jest także mleko wapienne. Namulisko jest tu gliniaste, bardzo obfite.
Wstępna część jaskini, w tym cała komora wejściowa, jest widna.
Na skalnych ścianach rosną mchy i interesujące, jasnozielone porosty. Występuje także sporo paproci – zanokcic skalnych Asplenium trichomanes i paprotnic kruchych Cystopteris fragilis. Przed otworem rosną krzewy derenia i dzikiej róży.
W jaskini licznie zimują troglokseniczne owady i nietoperze. Z tych ostatnich stwierdzono tu m.in. takie gatunki jak nocek duży Myotis myotis (08.02.1991 – 3 os., 11.11.2003 – 1 os.), nocek rudy Myotis daubentonii (05.02.1990 - 4 os), podkowiec mały Rhinolophus hipposideros (05.02.1990 – 1 os., 11.11.2003 – 2 os.), gacek brunatny Plecotus auritus (05.02.1990 – 1 os.), nocek Natterera Myotis nattereri (11.11.2003 - 2 os.) i wyjątkowo rzadki - nocek Bechsteina Myotis bechsteinii (11.11.2003 - 1 os.).Bibliografia
Państwowy Instytut Geologiczny - Portal "Jaskinie Polski"